Şehabeddin Sühreverdi’nin Aşkın Hakikati Eserinde Güzellik Kavramı

Bu makale, XII. yüzyılda Sühreverdi (1154-1191) tarafından kaleme alınmış Aşkın Hakikati eserindeki güzellik kavramının anlamını araştırmayı, düşünürün başka metinleri ve ele alınan metinle ilgili yazılan bazı yorumlar aracılığıyla hedef almıştır. Risalenin Türkçe çevirisinin olmamasının yanı sıra metnin oldukça özet kısa bir şekilde yazılması, amaçlanan sonuca ulaşmanın en önemli problemini teşkil etmektedir. Ayrıca Sühreverdi’nin yazdığı risaleleri, edebi değil, felsefi açıdan yorumlayan kaynaklar sınırlıdır. problemleri göz önünde bulundurarak, iki ana başlık altında düşüncesinin kaynaklarını araştırmak bahsi geçen risalenin felsefesi açısından yorumu şeklinde planlanmıştır. Birinci bölümün sonucu olarak antik Yunan felsefesinin son döneminde Plotinus’un (204 ya 205-270) konusunda söyledikleriyle yakınlığını göstermesinin yazarın İslam düşüncesiyle beraber Zerdüştlük teosofisine ilgisini kanıtlamaktadır. durum onun sisteminde varlık ışığın merkezde konumlandırılmasından anlaşılabilir. İkinci bölüm, özetinden sonra yorum sonucunda, güzellik, aşk hüzün arasında hiyerarşik ilişki kurduğunu bu mantık dünyasından ayrı olan hayal dünyası (Mundus Imaginalis)’in kavramıyla ilişkisini almaktadır. Sonuç olarak, düşüncesinde hayal, epistemolojik araç kavramına bakışı temel esasında değerlendirilmiştir. Düşünürün anlattığı hüzün, nihayetinde üçgeni, maddi varlığın ışığa doğru kat ettiği yoldaki basamaklar anlatılmıştır. Böylece modern estetiğin tersine, hakikat -Sührevedi’nin tabiriyle ışık- kavramları ontolojik bağ kurulmuştur.